Η «Ζώνη Άνεσης» ή Comfort Zone, είναι ψυχολογική ή νοητή κατάσταση, σύμφωνα με την οποία το άτομο αισθάνεται οικεία σε δεδομένο περιβάλλον και το διαχειρίζεται άνετα, με χαμηλά επίπεδα άγχους και έντασης.
Το άτομο αποφεύγει τις δυσκολίες και χρησιμοποιεί ένα περιορισμένο σύνολο συμπεριφορών που παρέχει ένα σταθερό επίπεδο απόδοσης, συνήθως χωρίς αίσθηση κάποιου κινδύνου αποκλείοντας όμως έτσι την πραγματική βελτίωση της απόδοσης.
Ήδη από το 1907 οι R. Yerkes και J. Dodson ήταν οι πρώτοι που διερεύνησαν τις επιπτώσεις του άγχους στην απόδοση στο πρωτοποριακό τους πείραμα το 1907 με ποντίκια, στο οποίο διαπίστωσαν ότι το άγχος βελτιώνει την απόδοση έως ότου επιτευχθεί κάποιο βέλτιστο επίπεδο διέγερσης.
Το αποτέλεσμα του πειράματος οδήγησε τους ερευνητές στο συμπέρασμα ότι η αύξηση του άγχους ενισχύει την απόδοση και ότι το υπερβολικό άγχος μειώνει την απόδοση. Σε κάθε περίπτωση το υποκείμενο απομακρύνεται από τη δική του «Ζώνη Άνεσης» ή Comfort Zone.
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Η έξοδος από τη «Ζώνη Άνεσης» φαίνεται ότι αυξάνει το άγχος και τις στρεσογόνες αντιδράσεις. Αυτό έχει πιθανώς αποτέλεσμα αυξημένο επίπεδο συγκέντρωσης και εστίασης.
Ο Alasdair White (2009) αναφέρεται στη «Βέλτιστη Ζώνη Επιδόσεων», στην οποία η απόδοση μπορεί να ενισχυθεί υπό πίεση. Ο Robert Yerkes στο πείραμα του 1907 ανέφερε ότι «το άγχος βελτιώνει την επίδοση, έως ότου επιτευχθεί κάποιο βέλτιστο επίπεδο διέγερσης».
Πέρα από τη βέλτιστη ζώνη επιδόσεων, βρίσκεται η «Ζώνη Κινδύνου», στην οποία η απόδοση μειώνεται ταχέως υπό την επίδραση μεγαλύτερου άγχους.
Το άγχος θεωρείται ότι μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στη λήψη αποφάσεων, καθώς χρησιμοποιούνται λιγότερες εναλλακτικές λύσεις και εφαρμόζονται οικείες στρατηγικές, ακόμη και αν δεν είναι πλέον χρήσιμες. Υπό αυτή την οπτική γωνία η βέλτιστη διαχείριση απόδοσης απαιτεί μεγιστοποίηση του χρόνου παραμονής στη Βέλτιστη Ζώνη Επιδόσεων.
Στον αθλητισμό η διαφοροποίηση των αθλητών σε αθλητές υψηλού επιπέδου και μη, σχετίζεται, μεταξύ άλλων παραγόντων που βέβαια έχουν σχέση με την προπονητική και το περιβάλλον και με την ικανότητα του αθλητή να εγκαταλείψει τη δική του «Ζώνη Άνεσης». Αυτό αποτελεί ίσως μια από τις σημαντικότερες προϋποθέσεις για να μπορέσει να εκτελέσει επιτυχώς δύσκολες ασκήσεις ή/και να επιβαρύνει αντίστοιχα στο επιθυμητό επίπεδο την διαδικασία παραγωγής ενέργειας ώστε να επέλθουν οι πραγματικές μεταβολές στον τρόπο λειτουργίας του μεταβολισμού.
Όσο ισχυρότερη είναι η νοητική αποδοχή της αναγκαιότητας εξόδου από την «Ζώνη Άνεσης» τόσο αυξάνεται η δυνατότητα ο αθλητής να αυξήσει την «Βέλτιστη Ζώνη Επιδόσεων» και να απομακρύνει έτσι την «Ζώνη Κινδύνου», πετυχαίνοντας έτσι την βελτίωση και μεγιστοποίηση της αθλητικής του απόδοσης.